7 Poemas de Berta Lucía Estrada Estrada
7 Ποιήματα της Μπέρτας Λουθίας Εστράδα Εστραδα
Μετάφραση Στέλιος Καραγιάννης
Η Berta Lucía Estrada Estrada (Κολομβία - Δεκέμβριος 1955) είναι συγγραφέας, ποιήτρια, κριτικός λογοτεχνίας και τέχνης και συγγραφέας του ιστολογίου El Hilo de Ariadna (Το νήμα της Αριάδνας) στην εφημερίδα El Espectador (Κολομβία). Είναι μέλος της PEN International/Κολομβία. Είναι ελεύθερη σκέψη, φεμινίστρια, άθεη και υπερασπιστής της ετερότητας. Έχει εκδώσει έντεκα βιβλία, μεταξύ των οποίων το La route du miroir (Η διαδρομή του καθρέφτη), μια ποιητική έκδοση (Editions du Cygne, Γαλλία, 2012), σε δίγλωσση έκδοση. Náufraga Perpetua (Perpetual Shipwrack), ένα ποιητικό δοκίμιο(Ediciones Embalaje-Museo Rayo, 2012); και ¡Cuidado! Escritoras a la vista....; Todo lo resto lo sbalió el viento (Πριν ο άνεμος παρασύρει τα πάντα) (Βραζιλία, Ιούνιος 2020 - Coleçao O Amor pelas Palavras, 2020 ARC Ediçoes και Editora Cintra). Έχει λάβει πολλά βραβεία ποίησης. Μερικά από τα άρθρα και ταποιήματά της έχουν δημοσιευτεί σε εθνικά και διεθνή μέσα ενημέρωσης, συμπεριλαμβανομένων τωνπεριοδικών Agulha (Βραζιλία) και Aleph (Κολομβία), με επιμελητές τους Floriano Martins και Carlos-Enrique Ruiz, αντίστοιχα. Έχει προσκληθεί σε διάφορες διεθνείς εκδηλώσεις. Τον Μάρτιο του 2020, συμμετείχε σε μια συλλογική δημιουργία με έξι άλλους ποιητές στη συγγραφή του Las Máscaras del Aire (Οι μάσκες του αέρα), με συντονιστή τον ποιητή, κριτικό λογοτεχνίας και επιμελητή Floriano Martins (Βραζιλία), και του οποίου η έκδοση έχει μεταφραστεί στα πορτογαλικά, τα γαλλικά τααγγλικά.
Ruleta rusa
Vivo en el claroscuro
oprimido bajo el vestiglo del océano.
juego a la ruleta rusa
con mi amigo suicida,
camino una vez más
sobre la cuerda floja.
Olvido la pértiga
necesaria al equilibrio,
alguien ha quitado
la red de protección.
Los seres de ultratumba,
esperan mi pronta caída.
Celebro así
el Día de los Muertos.
En vez de vara,
para no caer al vacío,
llevo en las manos
una botella de tequila
y otra de mezcal.
Los abucheadores
se enardecen
a cada uno de mis pasos.
A lo lejos
las flamas
cierran un círculo nefasto.
Funámbulo-sonámbulo
avanzo lento
e ineluctable
hacia la otra orilla.
La ebriedad,
eterna cómplice
de mi agonía.
Ρωσική Ρουλέτα
Ζω στο κιαροσκούρο,
καταπιεσμένος κάτω από τα απομεινάρια του ωκεανού.
Παίζω ρωσική ρουλέτα
με τον αυτοκτονικό μου φίλο,
Περπατάω για άλλη μια φορά
σε τεντωμένο σχοινί.
Ξεχνάω το κοντάρι
απαραίτητο για ισορροπία,
κάποιος έχει αφαιρέσει
το δίχτυ ασφαλείας.
Τα όντα πέρα από τον τάφο
περιμένουν την επικείμενη πτώση μου.
Έτσι γιορτάζω
την Ημέρα των Νεκρών.
Αντί για μπαστούνι,
για να αποφύγω να πέσω στο κενό,
κουβαλάω στα χέρια μου
ένα μπουκάλι τεκίλα
και ένα άλλο μεσκάλ.
Οι αποδοκιμασίες
φουντώνουν
με κάθε μου βήμα.
Στο βάθος,
οι φλόγες
κλείνουν έναν άνομο κύκλο.
Σχοινοβάτη-υπνοβάτη,
Προχωράω αργά
και αναπόφευκτα
προς την άλλη ακτή.
Μέθη,
αιώνια συνεργός
της αγωνίας μου.
Dios de los ojos congelados
Soy un cautivo
de mi propia verdad,
sólo a ella temo.
Escapo de mí mismo,
en el reflejo borroso
de mis demonios.
Dios de los ojos congelados.
Me han maldecido como al Capitán Acab.
Compartimos la obsesión, él por Moby Dick
y yo por la literatura y el alcohol.
Malcolm Lowry duda de Malcolm Lowry.
Soy el carpintero de mi propio ataúd
y el señor de todos los mares.
En este encierro metafísico
pierdo mi astrolabio,
soy un Diógenes a la inversa,
de la tiniebla.
Vago por las breñas
de la desesperanza.
Condenado a navegar
por espejismos,
me rindo
en mi sola angustia.
Detrás del mostrador,
velada,
Némesis me contempla
mientras prepara el brebaje.
Sus ojos
me miran desde el fondo del bar,
no hay escapatoria posible,
ella lo sabe.
El tiempo no pasa,
se estanca el dolor,
me hace su presa
y ya no me abandona.
Soy reo ausente en destierro.
Perdido el primer combate
ruedo
en un declive sin fin.
Cavo un túnel,
rompo los barrotes,
escapo de la celda.
Pero,
¿cómo me evado de mí mismo?
Θεός με Παγωμένα Μάτια
Είμαι αιχμάλωτος
της δικής μου αλήθειας,
φοβάμαι μόνο αυτήν.
Δραπετεύω από τον εαυτό μου,
στη θολή αντανάκλαση
των δαιμόνων μου.
Θεός με Παγωμένα Μάτια.
Έχω καταραθεί σαν τον Καπετάνιο Αχαάβ.
Μοιραζόμαστε μια εμμονή, αυτός με τον Μόμπι Ντικ
και εγώ με τη λογοτεχνία και το αλκοόλ.
Ο Μάλκολμ Λόουρι αμφιβάλλει για τον Μάλκολμ Λόουρι.
Είμαι ο ξυλουργός του δικού μου φέρετρου
και ο κύριος όλων των θαλασσών.
Σε αυτόν τον μεταφυσικό περιορισμό
χάνω τον αστρολάβο μου,
είμαι ένας αντίστροφος Διογένης,
του σκότους.
Περιπλανιέμαι μέσα στα βάτα
της απελπισίας.
Καταδικασμένος να πλοηγούμαι
με αντικατοπτρισμούς,παραδίδομαι
στη μόνη μου αγωνία.
Πίσω από τον πάγκο,
καλυμμένος με πέπλο,
η Νέμεσις με κοιτάζει
ενώ ετοιμάζει το μείγμα.
Τα μάτια της
με κοιτάζουν από το πίσω μέρος του μπαρ,
δεν υπάρχει δυνατότητα διαφυγής,
το ξέρει.
Ο χρόνος σταματάει,
ο πόνος λιμνάζει,
με κυριεύει
και δεν με αφήνει ποτέ.
Είμαι ένας απόντος κρατούμενος στην εξορία.
Έχοντας χάσει την πρώτη μάχη,
κυλιέμαι
σε μια ατελείωτη πτώση.
Σκάβω μια σήραγγα,
σπάω τα κάγκελα,
δραπετεύω από το κελί.
Αλλάπώς να ξεφύγω από τον εαυτό μου;
Reloj de arena
1
El peso del silencio,
la ausencia de imágenes
y el pasado, extraviado en la niebla,
esperaban para abrirme su puerta
El reloj de arena se vaciaba lentamente
mis ojos evitaron mirarlo
me negué a escuchar la música de su cascada
2
La poesía me dio a luz
la música me tomó de la mano
-repetí letras, palabras, sonidos-
sus acordes sonaban en mis oídos
La danza, poesía hecha cuerpo,
me enseñó a escuchar el silencio
Sigo sus pasos
los pierdo en el claroscuro
que se apodera del escenario
Vivimos en una época de memorias
nos hacemos tantas interrogantes
que olvidamos recordar el futuro
Secretos de la tumba de terpsícore
Atrapada en la prisión del hielo,
-cristal de mil figuras-
oculté mi cara sin historia,
me ahogué en el rescoldo de antiguas pesadumbres
Perdida en mi propia miseria
deambulo por el recinto de espejos,
sus personajes congelan mi mirada,
conocen mis secretos, yo los he olvidado,
fantasmal escarnio
Κλεψύδρα
1
Το βάρος της σιωπής,
η απουσία εικόνων
και το παρελθόν, χαμένο στην ομίχλη,
περίμενε να μου ανοίξει την πόρτα του
Η κλεψύδρα άδειαζε αργά
τα μάτια μου απέφευγαν να την κοιτάξουν
αρνούμουν να ακούσω τη μουσική του καταρράκτη της
2
Η ποίηση με γέννησε
η μουσική με πήρε από το χέρι
-επανάλαβα γράμματα, λέξεις, ήχους-
οι συγχορδίες της ηχούσαν στα αυτιά μου
Χορός, ποίηση που έγινε σάρκα,
με έμαθε να ακούω τη σιωπή
Ακολουθώ τα βήματά της
τα χάνω στο κιαροσκούρο
που καταλαμβάνει τη σκηνή
Ζούμε σε μια εποχή αναμνήσεων
κάνουμε στον εαυτό μας τόσα πολλά ερωτήματα
που ξεχνάμε να θυμόμαστε το μέλλον
Τα μυστικά του τάφου της Τερψιχόρης
Παγιδευμένος στη φυλακή του πάγου,
-ένας κρύσταλλος χιλιάδων σχημάτων-
Έκρυψα το πρόσωπό μου χωρίς ιστορία,
Πνίγηκα στα κάρβουνα των αρχαίων θλίψεων
Χαμένος στη δική μου δυστυχία
Περιπλανιέμαι στην αίθουσα με τους καθρέφτες,
οι χαρακτήρες του παγώνουν το βλέμμα μου,
γνωρίζουν τα μυστικά μου, εγώ τα έχουν ξεχάσει,
φανταστικός χλευασμός
1945
Como un peregrino regreso a Oaxaca,
me acompaña Margerie.
En un lugar desolado, siniestro,
nos tropezamos con un enorme gruyère,
en realidad es una calavera taladrada por la sífilis.
Vamos al Templo de la Soledad
a ver a “la Virgen de los que no tienen a nadie”;
terminamos el día
en una taberna llamada El Ciclón.
Bebo una botella de habanero,
una tremenda borrachera
me conduce por los zaguanes
de una infernal pesadilla.
Vamos a la ciudad-cementerio
de Mitla,
la ciudad de los muertos
que no envejecieron.
Margerie rompe un espejo,
“siete años de mala racha”,
nos dice un mexicano.
Abandonamos Oaxaca,
los demonios han sido exorcizados.
Una botella de mezcal sirve para celebrarlo.
Me siento en un banco
y me deleito a través de un arco iris.
Una inmensa morriña invade mi alma.
El Popocatépetl, bañado por la luz de las estrellas,
me lleva en su cresta rumbo a Eridanus.
El Petate, como
El Farolito ocho años antes,
marcó mi regreso a México.
Oaxaca, Cuernavaca,
hogueras perennes
donde mi otro yo
arde sin cesar.
He sido inmolado,
arrojado a la sima,
tirado a una laguna sin fondo.
Afuera,
en la calle mal iluminada,
un borracho se tambalea,
Una niña enclenque
mece el cadáver de un perro muerto.
Un caballo pasa desbocado
en lo que puede ser
su último galope.
1945
Σαν προσκυνήτρα, επιστρέφω στην Οαχάκα,
συνοδευόμενη από τη Μαρζερί.
Σε ένα έρημο, σκοτεινό μέρος,
σκοντάφτουμε σε ένα τεράστιο Gruyère,
στην πραγματικότητα ένα κρανίο γεμάτο σύφιλη.
Πηγαίνουμε στον Ναό της Μοναξιάς
για να δούμε «την Παναγία όσων δεν έχουν κανέναν».
Τελειώνουμε τη μέρα
σε μια ταβέρνα που ονομάζεται El Ciclón.
Πίνω ένα μπουκάλι habanero,
μια τρομερή μέθη
με οδηγεί μέσα από τους διαδρόμους
ενός κολασμένου εφιάλτη.
Πηγαίνουμε στην πόλη-νεκροταφείο
της Μίτλα,
την πόλη των νεκρών
που δεν έχουν γεράσει.
Η Μαρζερί σπάει έναν καθρέφτη,
«επτά χρόνια κακής τύχης»,
μας λέει ένας Μεξικανός.
Φεύγουμε από την Οαχάκα,
οι δαίμονες έχουν εξορκιστεί.
Ένα μπουκάλι μεσκάλ χρησιμεύει για να γιορτάσουμε.
Κάθομαι σε ένα παγκάκι
και απολαμβάνω ένα ουράνιο τόξο.
Μια απέραντη νοσταλγία εισβάλλει στην ψυχή μου.
Το Ποποκατέπετλ, λουσμένο στο φως των αστεριών,
με μεταφέρει στην κορυφή του προς τον Ηριδανό.
Το Ελ Πετάτε, όπως και το Ελ Φαρολίτο οκτώ χρόνια πριν,
σημάδεψε την επιστροφή μου στο Μεξικό.
Οαχάκα, Κουερναβάκα,
αέναες φωτιές
όπου ο άλλος μου εαυτός
καίγεται ασταμάτητα.
Έχω θυσιαστεί,
ρίχτηκα στην άβυσσο,
ρίχτηκα σε μια απύθμενη λιμνοθάλασσα.
Έξω,
στον αμυδρά φωτισμένο δρόμο,
ένας μεθυσμένος παραπατάει,
Ένα αδύναμο κορίτσι
κουνάει το κουφάρι ενός νεκρού σκύλου.
Ένα άλογο τρέχει μανιωδώς
σε αυτό που μπορεί να είναι
ο τελευταίος καλπασμός του.
Cuervos
A Carlota Isabel Salinas Pérez, asesinada el 24 de marzo de 2020.
Ella era una de las integrantes de la Organización Femenina Popular -OFP-, que trabaja desde hace cerca de cincuenta añospor la defensa de los derechos de las mujeres en el Magdalena Medio.
Un cuervo me sirve de sombrero,
me recuerda a cada instante
la fragilidad de la existencia
Sus patas, garfios afilados,
desgarran mi frente
Su pico, dispuesto a darse un permanente festín,
espera devorar mi tercer ojo,
los otros dos se los engulló hace tiempo
Su aleteo, oda a la muerte,
letanía de responsos,
réquiem que atraviesa centurias,
música de un desafinado órgano,
sus notas caen lentamente
en el jaraíz del tiempo
Su graznido, antesala del penúltimo sueño,
mensajero que vuela de la estación de la aurora
a la estación donde se oculta la luna
-a veces hace una larga escala en la aurora boreal-
Κοράκια
Προς την Carlota Isabel Salinas Pérez,
δολοφονήθηκε στις 24 Μαρτίου 2020.
Ήταν ένα από τα μέλη
της Λαϊκής Οργάνωσης Γυναικών (OFP),
η οποία εργάζεται εδώ και σχεδόν πενήντα χρόνια
για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των γυναικών
στην περιοχή Magdalena Medio.
Ένα κοράκι χρησιμεύει ως καπέλο μου,
υπενθυμίζοντάς μου κάθε στιγμή
την ευθραυστότητα της ύπαρξης
Τα πόδια του, τα κοφτερά νύχια του,
σκίζουν το μέτωπό μου
Το ράμφος του, έτοιμο για μια μόνιμη γιορτή,
περιμένει να καταβροχθίσει το τρίτο μου μάτι,
κατάπιε τα άλλα δύο πριν από πολύ καιρό
Το φτερούγισμά του, μια ωδή στον θάνατο,
μια λιτανεία απαντήσεων,
ένα ρέκβιεμ που εκτείνεται σε αιώνες,
η μουσική ενός εκτός συντονισμού οργάνου,
οι νότες του πέφτουν αργά
στο jaraíz του χρόνου
Το κρώξιμό του, ένα προοίμιο στο προτελευταίο όνειρο,
ένας αγγελιοφόρος που πετάει από τον σταθμό της αυγής
στον σταθμό όπου δύει το φεγγάρι
—μερικές φορές κάνοντας μια μεγάλη στάση στο Βόρειο Σέλας
Otra vez Ofelia
A las decenas de mujeres lanzadas al Rio Cauca
Los perfiles de las plañideras,
como si fuesen marionetas de un teatro de sombras,
se dibujan en el fondo del crepúsculo.
.
Son las guardianas del río.
En un ritual secreto y antiguo,
repiten letanías.
Esperan a la mujer que se desliza en el agua
envuelta en una mortaja de lino.
Intuyen que es otra Ofelia,
una más que mecen las olas.
Η Οφηλία Ξανά
Στις δεκάδες γυναίκες που ρίχνονται στον ποταμό Κάουκα
Τα προφίλ αυτών που πενθούν,
σαν μαριονέτες σε θέατρο σκιών,
σχεδιάζονται στο φόντο του λυκόφωτος.
Είναι οι φύλακες του ποταμού.
Σε μια μυστική και αρχαία τελετουργία,
επαναλαμβάνουν λιτανείες.
Περιμένουν τη γυναίκα που γλιστράει στο νερό
τυλιγμένη σε ένα λινό σάβανο.
Νιώθουν ότι είναι μια άλλη Οφηλία,
μια άλλη που λικνίζεται από τα κύματα.
No hay comentarios:
Publicar un comentario